POSŁOWIE SANOCKI I JACHNIK PISZĄ DO PREZYDENTA RP

Nysa-Bielsko-Biała-Warszawa dnia 21 maja 2017 r.

Pan Andrzej Duda
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Prezydencie!

Polski wymiar sprawiedliwości toczy głęboka choroba.  Patologia, która doprowadziła do przekształcenia się sędziów w „nadzwyczajną kastę ludzi”, do fatalnego stanu orzecznictwa polskich sądów, przewlekłości postępowań, masowych krzywd wielu tysięcy Polaków  ma swoje źródła w ustroju naszego państwa, a mianowicie w całkowitym oderwaniu sędziów od jakiejkolwiek kontroli społecznej. Sędziowie sami się wybierają, sami ustalają standardy wykonywania przez nich pełnionej funkcji, sami się kontrolują.

Ta sytuacja stanowi jawne i oczywiste naruszenie zasady zwierzchnictwa Narodu ujętego w art. 4 Konstytucji, stanowiącego, iż „Władza zwierzchnia w  Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.”

Zasada ta oznacza konieczność poddania każdego kandydata do pełnienia władzy publicznej procedurze wyborczej – bezpośredniej dokonywanej przez Naród lub pośredniej – przez wybranych uprzednio przedstawicieli Narodu.

Ostatnie wydarzenia, a zwłaszcza działania środowisk prawniczych, które w atmosferze arogancji zorganizowały kolejny kongres w Katowicach, na którym sędziowie wyrażają swoje poczucie wyższości nad społeczeństwem i odmawiają przeprowadzenia koniecznych reform, utwierdzają nas w przekonaniu, że konieczna jest gruntowna naprawa wymiaru sprawiedliwości.

Jesteśmy głęboko przekonani, że prawdziwa reforma sądów musi polegać na  przywróceniu obywatelom kontroli nad oceną kandydatów do pełnienia władzy sądowniczej – być może najważniejszej spośród trzech władz demokratycznego państwa. Nikomu nie przyszłoby do głowy kwestionowanie prawa obywateli do oceny i wyboru posłów – reprezentantów władzy ustawodawczej. Nikt nie kwestionuje, że wybrani przez Naród posłowie wybierają rząd, czyli władzę wykonawczą, a obywatele bezpośrednio wybierają prezydenta. Tymczasem  sędziowie żądają dla siebie przywileju braku jakiejkolwiek kontroli ze strony Narodu nad ich powołaniem i nad tym w jaki sposób wykonują swoje obowiązki, czyli jak pełnią władzę sądowniczą.

Uważamy, że jest to ze strony sędziów przykład niebywałej arogancji wobec Polaków, a jednocześnie ignorancji Konstytucji, która nie pozostawia wątpliwości, że „władza zwierzchnia należy do Narodu”.

Domagamy się zatem by niezbędne zmiany w zakresie wymiaru sprawiedliwości oparte były właśnie na tej fundamentalnej zasadzie jaką jest zwierzchność Narodu , a także by w proponowanych ustawach uwzględniona była zasada wybieralności kandydatów na sędziów do pełnienia ich funkcji bezpośrednio przez obywateli, albo – jak to proponowaliśmy w projekcie ustawy – przez wybierane przez obywateli Wojewódzkie Rady Sądownictwa. Piastowanie władzy sędziego powinno być bowiem ukoronowaniem zawodu i drogi zawodowej kandydata, a osoba która do takiej władzy pretenduje nie może być oceniana jedynie przez pryzmat znajomości przepisów, ale również pod kątem etycznym, musi także posiadać niezbędne życiowe doświadczenie.

Jednocześnie zwracamy uwagę, że  ostatnie propozycje rządowe, a zwłaszcza ustanowienie krakowskiej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury jako jedynej w istocie drogi do stanowiska sędziego, stanowi utrzymanie obecnej wady ustrojowej, na skutek której 29- letni ludzie, bez życiowego doświadczenia, bez spełnienia jakiegokolwiek kryterium oceny ze strony społeczeństwa – również bez możliwości oceny pod katem etycznym – będą zostawali sędziami. Nie da się to pogodzić z postulatem przywrócenia kontroli Narodu nad władzą sądowniczą i na pewno nie doprowadzi do uzdrowienia sytuacji w polskim wymiarze sprawiedliwości.

Domagamy się zatem rozpoczęcia szerokiej debaty z udziałem stowarzyszeń, obywateli i szerszych grup społeczeństwa nad propozycjami zmian w ustroju sądów, a przede wszystkim uwzględnienia w proponowanych zmianach fundamentalnej zasady zwierzchnictwa narodu nad władzą sądowniczą, której nieprzestrzeganie doprowadziło do obecnego kryzysu.

Janusz Sanocki – Krajowy Koordynator Społecznego Ruchu Naprawy Wymiaru sprawiedliwości

Jerzy Jachnik - Krajowy Koordynator Społecznego Ruchu Naprawy Wymiaru Sprawiedliwości